قابلیت HDR یا دامنه دینامیکی بالا برای تولید کنتراست شدید در تصاویر استفاده میشود. این روزها تبلیغات تلویزیونهای 4k Ultra HD، بهعنوانمثال، تلویزیون سونی x90L که یکی از پرطرفدارترین تلویزیونهای موجود در بازار است، توجه افراد را به طیف گسترده HDR جلب کرده است. هنگام خرید تلویزیون، تکنولوژی HDR بهعنوان یکی از مهمترین نکات شناخته میشود که الزامی است موردتوجه قرار گرفته شود.
بهعنوان یک فاکتور مهم، تصویر ارتباط مستقیم با رزولوشن ندارد؛ بلکه همه فناوریهای جدید، قابلیت پشتیبانی از رزولوشن فورکی را دارند که متغیر در ابعاد قیمت، اندازه، و تولیدکننده است. اما فناوریهای تقویتکننده رنگ مانند HDR در اکثر پنلها قابلاستفاده است. HDR یکی از راههای بهبود نمایش پیکسلها به شکل بهتر و روشنتر است. در ادامه این مقاله برای آشنایی بیشتر شما، به بررسی کامل قابلیت HDR در تلویزیون خواهیم پرداخت.
قابلیت HDR چیست؟
HDR به معنای High Dynamic Range (دامنه دینامیکی بالا) است و به تکنیکی اطلاق میشود که کنتراست در نقاط روشن و تیره تصاویر را تنظیم میکند. در واقع، محدوده دینامیکی بالا نشاندهنده فاصله یا کنتراست بین رنگهای تیره و روشن در تصاویر است. افزایش کنتراست باعث نمایش تصاویر با درخشش بیشتر و واقعیت نزدیکتر میشود. با تعادل مناسب رنگ و روشنایی، حداکثر عمق تصاویر افزایش مییابد و نتیجه آن این است که جزئیات بیشتری در هر صحنه قابلمشاهده خواهد بود.
از زمان توسعه رنگ در تصاویر تلویزیونها، قابلیت HDR بیشتر از هر فناوری دیگری به بهبود کیفیت تصاویر کمک کرده و در حین استفاده از رنگهای بیشتر، تصاویر دقیقتری ایجاد میشوند. بااینحال، مجموعه گستردهای از فرمتهای HDR وجود دارد که هنگام نمایش در تلویزیون، باعث اختلاف در تجربه تصویر میشود و این موضوع این تکنولوژی را به یکی از پیچیدهترین فناوریها تبدیل کرده است.
تلویزیونهای سازگار با HDR اکنون بسیار معمول شدهاند و این فناوری بهبود قابلتوجهی را در محدوده دینامیکی، کنتراست، و دقت رنگ ایجاد میکند. این امکان باعث میشود تصویر با عمق بیشتری نمایش داده شود. تلویزیونهای سری جدید سونی معمولاً همگی با این قابلیت جذاب سازگارند که همین مسئله نیز سبب افزایش قیمت تلویزیون سونی نسبت به دیگر برندهای مشابه شده است.
روشنایی و کنتراست بیشتر!
قابلیت HDR ، توانایی افزایش کنتراست در هر صحنه را بهوسیله افزایش روشنایی، بهبود میبخشد. کنتراست بهعنوان تفاوت بین روشنترین و تیرهترین رنگی که تلویزیون قادر به نمایش آن است، تعریف میشود. در تلویزیونهای LED، از افزایش روشنایی بهمنظور بهبود کنتراست استفاده میشود، اما این تلویزیونها قادر به نمایش رنگهای تیره و سیاه به همان شکلی که تلویزیونهای OLED انجام میدهند، نمیباشند. بنابراین، برای دستیابی به نسبت کنتراست بهتر، تلویزیونها نیاز به افزایش روشنایی دارند.
ناگفته نماند که تمام تلویزیونها با قابلیت محدوده دینامیکی بالا یکسان نیستند. اینکه یک تلویزیون چقدر توانمند است محتوای HDR را نمایش دهد، به میزان نور تلویزیون بستگی دارد. مفهوم روشنایی اوج یا Peak Brightness با استفاده از واحد Nits اندازهگیری میشود. نیت اصطلاحی است که توسط صنعت تلویزیون برای اندازهگیری روشنایی و درخشندگی تلویزیون اتخاذ شده است. بهعنوانمثال، ممکن است محتوای درجهبندیشده با دالبی ویژن، دامنه 4000 نیت را بین تیرهترین و روشنترین رنگها فراهم کند.
انواع نسخههای HDR
احتمالاً اطلاعاتی درباره HDR و نسخههای گوناگون آن را شنیدهاید، بهخصوص که تولیدکنندگان و سازندگان محتوا درحالتوسعه و اجرای انواع مختلف HDR هستند. درک دقیق از محدوده دینامیکی بالا به دلیل وجود چندین نسخه با ویژگیهای خاص یکمی پیچیده است. فرمتهای متنوعی از HDR وجود دارند که شامل HDR10/HDR10+، HLG، Dolby Vision، و Advanced HDR by Technicolor هستند. ممکن است تلویزیونها از یک یا چند فرمت استفاده کنند. همچنین لازم به ذکر است که مدل هر تلویزیون تعیین میکند که با کدام فرمتها سازگار است. بررسی اینکه این قابلیت در صنعت تلویزیونها به چه اندازه پیشروی میکند، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
قابلیت HDR10
این نسخه، اگرچه اولین فرمت HDR که عرضه شد نیست، اما بسیار پرکاربرد است. هر تلویزیونی که دارای قابلیت HDR است، از فرمت HDR10 پشتیبانی میکند، حتی اگر با سایر فرمتهای محدوده دینامیکی بالا سازگاری نداشته باشد. تمام تولیدکنندگان میتوانند بدون هزینه این فرمت را در تلویزیونهای خود استفاده کنند. این قابلیت، بسیاری از پیشرفتهای کیفیت تصویر را فراهم میکند، اگرچه بهاندازه نسخههای پیشرفتهتر، پیشرفت کمتری داشته است. این نسخه از عمق رنگ 10 بیتی استفاده میکند که میلیونها رنگ را نمایش میدهد. در حال حاضر، عمق رنگ 10 بیتی برای HDR بهاندازه کافی مناسب است.
قابلیت Dolby Vision
دالبی ویژن نوعی HDR است که تأثیر بسزایی بر کیفیت تصویر دارد. این قابلیت به جزئیات روشنایی تا کنتراست و تولید رنگهای غنی بهبود میبخشد. رنگهای با دالبی ویژن نهتنها میتوانند غنیتر، دقیقتر، و متعادلتر به نظر بیایند، بلکه جزئیات بیشتری نسبت به HDR10 نیز نمایش میدهند. بدین ترتیب تجربه یکپارچهای از تصویر با جزئیات دقیقتر به وجود میآید. برخلاف HDR10 که برای تولیدکنندگان بدون هزینه مجوز آزاد است، استفاده از دالبی ویژن نیاز به پرداخت هزینه مجوز دارد.
بسیاری از تولیدکنندگان، از جمله الجی و سونی، از این تکنولوژی با پرداخت هزینه مجوز بهره میبرند. همچنین، سامسونگ از قابلیت HDR10+ در تلویزیونهای خود استفاده میکند. این تکنولوژی از عمق رنگ 12 بیتی پشتیبانی میکند که باعث افزایش چشمگیر تعداد سایهها و جزئیات در تصویر میشود. همچنین، این تکنولوژی از ویژگیهای روشنایی بالاتری نیز برخوردار است.
سخن پایانی
در این مقاله سعی بر آن شد تا بررسی کاملی از قابلیت HDR و نسخههای مختلف آن در تلویزیون داشته باشیم. همانطور که مطالعه کردید، قابلیت HDR یکی از مهمترین ویژگیهای تلویزیونهای امروزی است که تأثیر چشمگیری بر کیفیت تصویر دارد. این تکنولوژی با تنظیم کنتراست در نقاط روشن و تیره، اطلاعات بیشتری را ارائه میدهد و تجربه تماشای واقعگرایانهتری را فراهم میسازد. با پیشرفت در حوزه HDR، نسخههای مختلفی از آن ایجاد شدهاند. همانطور که مطالعه کردید، HDR10 بهعنوان یک استاندارد رایج بدون هزینه مجوز به کار میرود، درحالیکه دالبی ویژن باکیفیت و جزئیات بیشتر خدمات میدهد، اما نیازمند هزینه است.