هر سال نامهای جدیدی روی تجهیزات الکترونیکی قرار میگیرد که هر کدام معانی متفاوتی دارند. واژههایی مانند LED، OLED و QD-OLED روی راهنمای خرید تلویزیون هوشمند هر کدام گویای عملکرد و کیفیت تصویر تلویزیون است. تلویزیونهای QD-OLED جدیدترین نامی است که با آن سرو کار داریم و برای درک مشخصات این نوع تلویزیون و تفاوت آن با تلویزیونهای دیگر نیاز است ابتدا با واژههای OLED و QD آشنا شویم.
چیستی OLED
OLED مخفف کلمه Organic Light-Emitting Diode به معنای دیود ساطع کننده نور ارگانیک است. برخلاف انتظار بخش دیود ساطع کننده نور (Light-Emitting Diode) که در نام این تلویزیون استفاده شده است از نظر نور پس زمینه وجه اشتراکی با تلویزیونهای LED ندارد.یک OLED ساده از شش لایه تشکیل شده است.
لایه بالایی از جنس شیشه یا پلاستیک محافظ آببند نامیده شد و لایه پایینی از همان جنس زیرلایه نام گرفت. بین این دو لایه یک ترمینال منفی به نام کاتد و یک ترمینال مثبت به نام آند وجود دارد. پس از لایه کاتد به سمت مرکز یک لایه از مولکولهای آلی به نام لایه تابشی و از سمت لایه آند به مرکز نیز یک لایه از مولکولهای آلی به نام لایه رسانا قرار دارد.
طرز کار لایه های ساندویچ OLED
با اتصال دوشاخه به برق و روشن شدن تلویزیون تصویر نمایان میشود. شاید برای شما هم این مطلب جالب باشد که در مسیر اتصال دوشاخه و نمایش تصویر چه اتفاقاتی رخ داده است. داستان از این قرار است که با شروع جریان الکتریسیته لایه کاتد که قبلا آن را معرفی کردیم الکترونها را دریافت میکند و برعکس لایه آند الکترون از دست میدهد و فضاهای خالی سوراخ مانندی در لایه آند شکل میگیرد.
الکترونهای اضافه شده به لایه کاتد لایه تابشی یا گسیلکننده را دارای بار منفی میکند و لایه رسانا کنار لایه آند بار مثبت میگیرد. حفرههای مثبت بسیار پرتحرک هستند بنابراین از مرز لایه رسانا به لایه تابشی میپرند. هنگامی که یک حفره که دچار فقدان الکترون است با یک الکترون برخورد میکند همدیگر را خنثی میکنند و این فرایند یک انفجار کوتاه انرژی به شکل ذره نور آزاد میکند که فوتون نامیده شده است. به فرایند تولید فوتون نوترکیبی گویند و این فرایند تا زمانی که جریان ادامه دارد پیوسته نور تولید میکند.
اگر یک فیلتر رنگی زیر لایه شیشهای یا پلاستیکی بالا یا پایین این ساندویچ اضافه کنیم، یک OLED نور رنگی تولید کردهایم. حال اگر هزاران OLED قرمز، سبز و آبی تولید کنیم و آنها را کنار یکدیگر قرار دهیم به طوری که هر کدام به صورت مستقل روشن و خاموش شود مانند پیکسلهای صفحه ال سی دی معمولی کار میکنند و میتواند تصاویر رنگی پیچیده با وضوح بالا تولید کند.
انواع ساختار OLED
پیشتر در مورد ساختار یک اولد ساده یا سنتی صحبت کردیم و گفتیم که در قسمت مرکزی دو لایه از مولکولهای آلی قرار میگیرند که در فرایند عبور جریان الکتریسیته نور تولید میکنند. حال اگر بجای مولکولهای آلی از مولکولهای پلاستیکی بزرگ پلیمری استفاده شود به آن پلیمرهای LED یا PLED گویند. از آنجایی که این مولکولها بجای شیشه روی پلاستیک چاپ میشوند نازکتر و انعطافپذیرتر هستند.
مزایای استفاده از ساختار OLED ها در صفحه نمایشگر تلویزیون
OLED از نظر صرفه جویی در انرژی مانند LED است اما از جهات دیگر با هم تفاوت دارند. برای مثال از آنجا که الایدیها منابع متمرکز نور هستند، OLEDها را میتوان منابع نوری با مساحت بزرگتر و پراکندهتر دانست که نور ملایم آنها مستقیم قابل مشاهده است و نیازی به لنز و شید و دیگر لوازم جانبی ندارد . نور پراکندهای که OLED ایجاد میکند به آن اجازه میدهد که بسیار نزدیک به سطح کار شود بدون اینکه نور ایجاد شده برای کاربر آزاردهنده باشد و میتوان از نور کمتری برای روشنایی مطلوب تصویر استفاده کرد و در نهایت کنتراست مطلوبتری در تصویر نهایی بهدست آورد.همچنین OLEDها را میتوان بسیار نازک و انعطاف پذیر ساخت و این ویژگی بستر طراحی و موارد استفاده OLED را در صفحه نمایشگر تلویزیونها افزایش میدهد.
پختن LED تا رسیدین به QD
ایدههای صفحه نمایشگرهای تلویزیون هر روز پختهتر میشود. زمانی نه چندان دور از فناوری دیودهای ساطع کننده نور یا همان LED صحبت به میان آمد و از نور بدست آمده این وسیله نیمه هادی که با عبور جریان الکتریکی حاصل شد در نمایشگرهای LED که در حقیقت LCDهایی بودند که به عنوان نور پسزمینه دیودهای LED داشتند، برای نمایش تصاویر روی صفحه استفاده کردند.
این LEDها سیاهی تیره تر و رنگهای اشباع بیشتری داشتند اما ضعف الایدیها عدم توانایی تولید نور طبیعی سفید بود. در تلویزیونهای LCD در واقع برای تولید رنگ سفید از دیودهای آبی پوشیده شده توسط فسفر زرد استفاده میشد.QD (Quantum Dot) یا همان نقاط کوانتومی ذرات نانویی هستند که دست ساز انسان است و خواص نیمه هادی دارد. اندازه این ذرات بین 2 تا 10 نانومتر است و قابلیت تولید طول موجهای نوری با رنگهای متفاوت را دارند. دقت رنگ هر پیکسل با طول موج تعریف میشود و قابلیت تنظیم طول موج برای هر نقطه کوانتومی این امکان را فراهم میکند که نورهای رنگی متفاوت آزاد شود. هنگامی که نقاط کوانتومی با یک منبع نور مواجه شود هر نقطه نور طول موجی منحصر به خود ساطع میکند. نقاط بزرگتر نوری متمایل به قرمز و هرچه نقاط کوچکتر شود نور به سمت رنگ سبز میرود.
نقاط کوانتومی را روی صفحهای از فیلم با نام فیلتر رنگی قرار دادند و این صفحه را در مقابل نور پس زمینه آبی ال ای دی گذاشتند، زمانی که ال ای دی های آبی روی نقاط کوانتومی تابید آنها شروع به تابش نور قرمز و سبز کردند. هر سه رنگ با هم ترکیب شدند تا خالصترین نور سفید را تولید کنند. این نور سفید طیفهای رنگی زیادی را روی صفحه نشان میدهد و تصویر نهایی طبیعی و به آنچه با چشمان خود میبینیم نزدیکتر است.
مزایای استفاده از OLED و QD در یک قاب
با قرار دادن فیلتر رنگی نقاط کوانتومی در ساندویج OLED کارایی و پتانسیل رنگ نقاط کوانتومی با کنتراست بالای OLED ترکیب شد و حاصل این فرایند محصولی با نام QD-OLED است که تصاویری زندهتر از مدلهای قبلی دارد و با توجه به مزایای بیشماری که به همراه دارد متقاضیان زیادی را به سمت خود جذب کرده است.
- قابلیت QD در تلویزیونهای QD-OLED نور را به طور یکنواخت در همه جهت ساطع میکند و کیفیت تصویر مطلوبی را بدون توجه به زاویه دید بیننده ارائه میدهد.
- عمق رنگ سیاه در اکثر نمایشگرها به علت مصرف انرژی بالا و مشکلات منبع نور، کم است. هرچه تفاوت بین روشنایی و تاریکی صفحه نمایش بیشتر باشد نسبت کنتراست بالاتر است. در تلویزیون QD-OLED میتوان روشنایی هر پیکسل را تنظیم کرد و با خاموش کردن منبع نور پیکسل، رنگ مشکی کاملتری به دست میآید. درنتیجه تصاویری با کیفیت و عمق بهتر با نسبت کنتراست بالاتری را میتوان دریافت کرد.
- استفاده از قابلیت OLED در تلویزیونهای QD-OLED میتواند در تجربه بازیهای کامپیوتری موثر باشد زیرا زمان پاسخگویی آن کمتر از 1 میلی ثانیه است و در زمان تغییر تصویر مشکلاتی مانند بلور شدن و واضح نبودن تصویر احساس نمیشود.
- به علت استفاده از نقاط کوانتومی در تلویزیون QD-OLED صفحه نمایش بازتاب نور کم و مضرات قرار گرفتن در نور آبی نسبت به صفحه نمایشگرهای دیگر کمتر است و باعث عدم انعکاس تصاویر اشیاء محیط روی صفحه نمایش میشود.
- در آیندهای نه چندان دور قیمت محصولات تلویزیونهای QD-OLED از تلویزیونهای LED بیشتر ولی از تلویزیونهای OLED ارزانتر خواهد شد زیرا یکی از اهداف تولیدکنندگان این فناوری جدید کاهش هزینههای تولید نقاط کوانتومی است که درحال حاضر موفق به این کار نشدند.
اگر اشتها دارید ساندویج غول بازار را بخرید
تلویزیونهای QD-OLED در حال حاضر بهترین نمایشگرهای بازار هستند و شرکت سونی علاوه بر لوازم خانگی سونی با تولید تلویزیون سونی به نام سونی 55A95K و سونی 65A95K توانسته قابلیت QD-OLED را به خوبی در این نمایشگرها نشان دهد. سایت خانه سونی نمایندگی رسمی فروش این تلویزیونها در ایران است و با خدمات حضوری و اینترنتی پاسخگوی نیاز علاقهمندان این برند است.
پنل ساخت سامسونگ هست حتی سونی از سامسونگ تهیه کرده