نور پس‌زمینه یا Back Light در تلویزیون‌های ال‌سی‌دی و ال‌ای‌دی یکی از اجزای اصلی به‌شمار می‌رود. منتهی این بخش در تلویزیون‌های LED اهمیت بیشتری دارد. در واقع بک‌لایت یکی از اجزای مهم تلویزیون‌های LED، به‌شمار می‌رود و در کیفیت پخش تصاویر نقش اساسی دارد.نور پس‌زمینه در تلویزیون‌های نسل جدید به‌واسطه لامپ‌های ال‌ای‌دی تامین می‌شود. البته ناگفته نماند نور پس‌زمینه یا بک‌لایت فقط مختص به تلویزیون نیست. بلکه تقریبا تمامی لوازم تصویری نظیر مانیتور، لپ‌تاپ، تبلت، گوشی موبایل و غیره نیز به مجهز به بک‌لایت هستند.

استفاده از بک‌لایت برای تلویزیون‌ها، با تولید تلویزیون‌های هوشمند آغاز شد و در حال‌حاضر همانطور که گفتیم این بخش یکی از قسمت‌های اصلی در تلویزیون‌های هوشمند LDE به‌شمار می‌رود. نور پس‌زمینه تلویزیون برای مشاهده تصاویر ایجاد شده روی پنل آن کارایی دارد. به عبارت دیگر بک‌لایت همان روشنایی مورد نیاز در صفحه‌نمایش مایع کریستال است که در نمایشگرهای LED به جای لامپ‌های فلورسنت به‌کار می‌رود.در ادامه مطالب بک‌لایت را کاملتر معرفی کرده و اهمیت وجود آن برای تلویزیون‌ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد. لطفاً شما نیز تا انتها با ما بمانید و با مفهوم واقعی بک‌لایت بیشتر آشنا شوید.

منظور از Back Light چیست؟

بک‌لایت یا به‌عبارت دیگر نور پس‌زمینه نوعی روشنایی خاص است که برای تامین نور و روشنایی مورد نیاز در همه مدل‌های تلویزیون LED به‌کار می‌رود. قبل از عرضه نمایشگرهای خانگی ال‌ای‌دی به بازار نور مورد نیاز برای روشنایی صفحه‌نمایش‌های خانگی از طریق لامپ فلورسنت تامین می‌شد.اما با توجه به تغییر و تحولاتی که در ساختار این دسته از محصولات به وجود آمده منبع تامین نور مورد نیاز برای روشنایی صفحه نیز دچار تغییر شده است. حتی می‌توان گفت که یکی از دلیل اصلی اطلاق LED به نمایشگرهای خانگی حال‌حاضر نیز این است که آن‌ها نور مورد نیاز برای روشنایی صفحه را از طریق لامپ‌های ال‌ای‌دی تامین می‌کنند.

در واقع تلویزیون‌های led همان تلویزیون LCD هستند که به‌جای لامپ فلورسنت مجهز به لامپ‌هایی LED شده‌اند و عنوان اصلی آن‌ها نیز lcd-led است. منتهی برای آنکه نام آن‌ها زیاد طولانی نشوند عبارت lcd حذف شده و با عنوان led خوانده می‌شوند.همه مدل‌های تلویزیون LCD، جهت روشنایی صفحه در پشت پنل خود مجهز به نور فلورسنت هستند. معروف‌ترین نوع لامپ فلورسنت که برای نمایشگرهای قدیمی LCD به کار می‌رفت CCFL بود. اما در تلویزیون‌های نسل جدید LCD لامپ فلورسنت حذف شده و به‌جای آن‌ها برای روشنایی صفحه از لامپ‌های LED استفاده می‌شود.به این ترتیب منظور از LED TV همان TV LCD با نور پس زمینه یا بک لایت led است. پس می‌توان نتیجه گرفت که LED- back light مدل‌ به‌روزتر LCD است که تصاویر را با کیفیت بهتر و نور طبیعی‌تر به نمایش در‌می‌آورد.

تلویزیون سونی 55A80K

 

مشاهده و خرید تلویزیون سونی 55A80K

• سال عرضه (میلادی): 2022
• سایز صفحه نمایش: 55 اینچ
• کیفیت تصویر: 4k
• نوع صفحه نمایش: LED

تلویزیون LED-back lit با تلویزیون‌های CCFL چه تفاوتی دارند؟

همانطور که گفتیم تلویزیون LCD و تلویزیون LED تقریبا ساختار مشابه‌ای دارند و مهمترین وجه تمایز آن‌ها با یکدیگر Back Light یا نور پس‌زمینه آن‌ها است. منبع تامین نور پس‌زمینه در نمایشگرهای LCD نور فلورسنت است.به‌عبارت دیگر تلویزیون‌های ال‌سی‌دی برای روشنایی صفحه و تولید تصویر به منبع خاصی که در جلوی نمایشگر ال‌سی‌دی تعبیه می‌شود، نیاز دارند. اما در تی‌وی های LED نور پس زمینه مورد نیاز، از کنار و پشت صفحه‌نمایش تامین می‌شود.

در تلویزیون‌های ال‌سی‌دی منبع تامین نور پس زمینه لامپ‌های فلورسنت کاتدی سرد یا لامپ‌های CCFLS هستند. هرچند نور فلورسنت یا CCFLS در مقایسه با نور ال‌ای‌دی ارزان‌تر است. اما این شکل Back Light در برخی از مدل‌های ال‌ای‌دی نمی‌تواند نور پس‌زمینه ایجاد کند.همچنین در مواردی هم که امکان ایجاد Back Light را دارد انرژی بسیار زیادی مصرف می‌کند و فضای بیشتری احتیاج دارد. یکی از دلیل اصلی ضخامت بیشتر تلویزیون‌های ال‌ای‌دی نسبت به LEDها نیز به همین خاطر است.

استفاده از نور CCFLS از سال 2013 توسط برخی از شرکت‌های تولید‌کننده تلویزیون نظیر سونی و ‌LG عملا متوقف شد و پس از آن دیگر تولیدکنندگان نیز سری‌های جدید این دسته از محصولات خود را بدون به‌کارگیری نور فلورسنت، با نور پس زمینه جدید تولید کرده و به بازار عرضه می‌کنند.در حال‌حاضر تولید کنندگان فعال تلویزیون در دنیا به‌جای نور فلورسنت پنل بکلایت را جایگزین کرده‌اند. پنل بک لایت یا به‌عبارت دیگر LED-back light در مقایسه باCCFLS مصرف انرژی بهینه‌تری دارد و همچنین فضای کمتری را اشغال می‌کند. از این‌رو تلویزیون‌های LED جدید دارای ضخامت بسیار کمتر و ظرافت بیشتری نسبت به محصولات قدیمی‌تر هستند.

نحوه قرارگیری بک‌لایت در تلویزیون

نحوه قرار گیری بک‌لایت در مدل‌های مختلف تلویزیون 8K LED و دیگر موارد مشابه به‌صورتی است که چراغ‌های ال‌ای‌دی یا به صورت ردیفی فشرده در لبه‌های کناری یا در پشت پنل دستگاه در فاصله‌های مشخص از یکدیگر قرار می‌گیرند.نحوه قرار‌گیری و آرایش چراغ‌ها هنگامی که در پست دستگاه قرار می‌گیرند به نحوی است که پنل به‌صورت مستقیم در معرض نور باشد. اما زمانی که چراغ‌ها در لبه‌های کناری تعبیه می‌شوند صفحه نمایش از طریق شکست نور انعکاس شده، روشنایی لازم را به‌دست می‌آورد.

انواع Back light

همانطور که در مطلب قبلی توضیح دادیم نحوه قرارگیری لامپ‌های led در تلویزیون‌های نسل جدید با آرایش‌های متنوعی صورت می گیرد. از این‌رو بک‌لایت در آن‌ها شکل‌ و انواع مختلفی دارد. به‌عنوان مثال در برخی از مدل‌ها back light در سمت راست و چپ صفحه تعبیه می‌شود و در برخی از مدل‌ها نیز نور پس‌زمینه در بالا و پایین صفحه قرار می‌گیرد.

در برخی از مدل‌ها هم چراغ‌های led در کل صفحه‌نمایش پراکنده می‌‌شود. در تلویزیون‌هایی که لامپ‌های ال‌ای‌دی در سمت چپ و راست یا بالا و پایین صفحه قرار دارد نوع بک‌لایت Edge است. اما در مواردی که چراغ‌ها در کل صفحه پراکنده هستند نوع back light مستقیم یا کامل خوانده می‌شود.با توجه به توضیحات ارائه شده می‌توان نتیجه گرفت که به‌طور کلی نمایشگرهای خانگی دارای ۳ نوع بک‌لایت به شرح زیر هستند.

بک‌لایت Direct back light

بک‌لایت Direct back lig شامل مواردی است که نور پس‌زمینه را به صورت مستقیم از طریق لامپ‌های پراکنده در کل صفحه نمایش دریافت می‌کنند. این نوع بک‌لایت با عنوان Full-array نیز خوانده می‌شود.

تلویزیون سونی 65X95K

 

مشاهده و خرید تلویزیون سونی 65X95K

• سال عرضه (میلادی): 2022
• سایز صفحه نمایش: 65 اینچ
• کیفیت تصویر: 4k
• نوع صفحه نمایش: LED

بک لایت Edge-lit

بک‌لایت Edge-lit نور پس‌زمینه را از طریق لامپ‌های LED لبه‌ای قرار گرفته در چپ و راست و یا بالا و پایین صفحه دریافت می‌کند. در واقع در این نوع بک‌لایت لامپ‌های LED در لبه‌های تلویزیون قرار دارد. به همین دلیل ضخامت تلویزیون نسبت به دیگر موارد خیلی کمتر است.

بک لایت LCD back light

بک لایت LCD back light شامل همان لامپ‌هایی است که در تلویزیون های قدیمی lcd مورد استفاده قرار می‌گرفت. این نوع بک‌لایت دیگر تقریبا منسوخ شده و هیچکدام از شرکت‌های تولید‌کننده تلویزیون آن را به‌کار نمی‌گیرند.

انواع بک‌لایت چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

با توجه به توضیحات ارائه شده می‌توان نتیجه گرفت که در حال‌حاضر فقط دو نوع back light برای تلویزیون‌های 4K LED استفاده می‌شود و شامل نور پس‌زمینه بک لایت Edge-lit و بک‌لایت Direct back light است. مهمترین تفاوتی که می‌توان بین دو نوع بک‌لایت نام برده ذکر کرد چگونگی تاثیر تاریکی موضعی روی آن‌ها است.چگونگی تاثیر موضعی یا به‌عبارت دیگر چگونگی LOCAL DIMMING در هایback light لبه ای و مستقیم، یک قابلیت مهم به‌شمار می‌رود‌ و قابلیت روشن کردن و یا تاریک کردن موضعی صفحه دارد. از این‌رو می‌تواند رنگ سیاه را عمیق‌تر و طبیعی‌تر به نمایش بگذارد. به همین دلیل سبب می‌شود نسبت کنتراست واقعی تصویر در صفحه نمایش‌ افزایش پیدا می‌کند.

به‌طورکلی آن دسته از نمایشگرهایی که مجهز به نور پس‌زمینه مستقیم هستند، رنگ مشکی را عمیق‌تر به نمایش می‌گذارند. به این ترتیب در آن‌ها هنگام تماشای فیلم‌هایی که صحنه‌های تاریک دارند کنتراست صفحه بسیار ایده‌آل می‌شود.البته مدل‌هایی که مجهز به نور پس‌زمینه لبه‌ای هستند نیز می‌توانند با قابلیت لوکال دایمینگ رنگ مشکی مناسبی را تولید می کنند. اما واقعیت این است بک‌لایت Direct یا مستقیم در این زمینه عملکرد مطلوب‌تری دارد.البته کسانی که به دنبال خرید نمایشگری با کنتراست عالی هستند، بهتر است به سراغ تلویزیون های OLED بروند. زیرا سطح کنتراست در این دسته از محصولات نسبت به نمایشگرهای LCD و LED تا حدود زیادی بهینه‌تر شده و تصاویر تیره با عمق بیشتری در آن‌ها به نمایش درمی‌آید.

نحوه تشخیص خرابی بک‌لایت

نور پس‌زمینه یا Back Light نیز همانند دیگر اجرای تلویزیون در معرض خرابی قرار دارد. هنگامی که بک‌لایت دچار خرابی یا سوختگی شود با یک سری علائمی به همراه خواهد بود.یکی از نشانه‌های بارز خرابی و سوختکی نور پس زمینه در تلویزیون این است قسمتی خاص یا همه قسمت‌های صفحه نمایش تیره و کم نور می‌شود. به این ترتیب در صورت آسیب بک‌لایت با وجود تیره بودن صفحه‌نمایش، در صدا تغییر ایجاد نمی‌شود و همانند سابق صدا از دستگاه پخش می‌شود.

زمانی که کل صفحه تیره است و به‌نظر می‌رسد که صفحه‌نمایش خاموش است اما تلویزیون صدا دارد به احتمال خیلی زیاد نورپس‌زمینه آن دچار آسیب جدی شده و یا سوخته است.اما کسانی که در چنین شرایطی می‌خواهد مطمئن شوند مشکل تاریکی صفحه ناشی خرابی و یا سوختکی بک‌لایت است، می‌توانند با یک چراغ قوه به‌صورت مرتب نور را به صفحه نمایش بتابانند و با کمک آن صفحه را مورد بررسی قرار دهند.در صورت عدم مشاهده نور در صفحه دیگر جایی برای ترید وجود ندارد و قطعا بک‌لایت تلویزیون دچار آسیب شده است. به‌طور کلی علاوه‌بر توضیحات ارائه شده موارد زیر نشان دهنده خرابی بک‌لایت است.

• تلویزیون روشن می‌شود اما علی‌رغم پخش صدا تصویر ندارد
• قسمتی از صفحه‌نمایش در مقایسه با سایر نقاط آن نور و روشنایی کمتری دارد
• هنگامی که نمایشگر روشن می‌شود، لگوی آن به نمایش درآمده و دوباره بلافاصله صفحه به حالت تاریک درمی‌آید.
• چشمک زدن یا قطع و وصل شدن تصویر تلویزیون
• چشمک زدن چراغ نمایشگر
• به وجود آمدن نقاط تاریک در صفحه نمایش

آیا بک‌لایت تلویزیون قابل تعمیر است؟

پاسخ به پرسش فوق مثبت بوده و Back Light جزو اجرایی است که در صورت خرابی قابل تعمیر است. ولی نکته مهمی که در این باره باید به آن اشاره کنیم این است که تعمیر بک‌لایت باید حتما توسط تعمیرکاران حرفه‌ای فعال در این حوزه صورت بگیرد.اولین پیش‌نیاز برای تعمیر بک‌لایت این است که نوع نور پس‌زمینه شناسایی شود. سپس باید تعمیر کار بر حسب تجربه کاری خود بتواند نوع خرابی قطعه مذکور در نمایشگر را تشخیص دهد. بنابراین کسانی که هیچ شناختی با بک‌لایت ندارند نه تنها قادر به تعمیر و رفع خرابی آن نیستند، بلکه درصورت اقدام به تعمیر ممکن است آسیب‌های جدیدی دیگری نیز به دستگاه وارد کنند.

نحوه تعمیر بک‌لایت به چه صورت است؟

با توجه به توضیحات ارائه شده در مطالب قبلی مشخص شد که Back Light قابل تعمیر است و تعمیر آن نیز فقط باید توسط تعمیرکار با تجربه و آموزش دیده در این حوزه صورت بگیرد.‌ به طور کلی مراحل تعمیر نور پس‌زمینه در نمایشگرهای خانگی به شرح زیر است.

تعویض لامپ‌های خراب و نیمه خراب

تعمیر کار حرفه‌ای ابتدا همه لامپ‌هایی LED تعبیه شده برای دستگاه را مورد بررسی قرار می‌دهد. درصورتی که بین آن‌ها گزینه معیوب یا سوخته باشد، باید تعویض شده و لامپ سالم جایگزین آن شود. برای بررسی وضعیت‌ لامپ‌ها باید در گام نخست صفحات پولاریزه و ماژور برداشته شود.صفحه ماژور ضخامت بسیار پایینی دارد و در حین برداشتن ممکن است صدمه ببیند. به همین دلیل باید با دقت بسیار بالایی از محل خود برداشته شود. البته بسیاری از نمایندگی‌ها به دلیل حساسیت بالای کار ترجیح می‌دهد به جای تعویض لامپ‌ها کل پنل دستگاه را تعویض کنند که تعویض کلی پنل هزینه بیشتری را در پی دارد.

تعمیر برد یا قسمت تغذیه بک‌لایت دستگاه

در صورتی که برد دستگاه دچار آسیب شده باشد و تعمیرکار در حین چک دستگاه متوجه این مشکل شود اقدام به تعمیر و تعویض آن می‌کند.

راه‌های پیشگیری خرابی بک لایت تلویزیون

مهمترین توصیه‌ای که در این زمینه ما می‌توانیم داشته باشیم این است که جهت استفاده طولانی مدت از نمایشگرهای خانگی در گام نخست باید به سراغ مواردی که کیفیت ساخت ایده‌آلی دارند و با استفاده از متریال‌های مرغوب تولید می‌شوند رفت.به‌عنوان مثال تلویزیون سونی در مدل‌های مختلف کیفیت ساخت بسیار مرغوبی دارد و به‌آسانی در معرض آسیب و خرابی قرار نمی‌گیرد. علاوه‌بر انتخاب محصولی با کیفیت ساخت خوب موارد دیگری نیز جهت افزایش طول‌عمر نمایشگر خانگی و پیشگیری از آسیب بک‌لایت آن وجود دارد که شامل موارد زیر است.

هرگز نباید در منوی تنظیمات تلویزیون بک‌لایت را روی عدد ۱۰۰ قرار داد. زیرا این اقدام سیستم نور پس‌زمینه دستگاه را تحت فشار و آسیب‌های ناشی از آن قرار می‌دهد.بهترین استاندارد برای نور پس‌زمینه ۷۰ الی ۸۰ درجه است و توصیه می‌کنیم در حین اعمال تنظیمات اعداد قرار گرفته در محدوده عنوان شده جهت تعیین میزان روشنایی صفحه انتخاب شوند.

نتیجه گیری

نور پس‌زمینه یکی از قسمت‌های اصلی در تلویزیون‌های ال‌ای‌دی به‌شمار می‌رود. در واقع تلویزیون‌های LED همان تلویزیون‌های LCD هستند. منتهی نوع نور پس‌زمینه در آن‌ها ارتقا یافته‌‌تر است. به‌عبارت دیگر نمایشگرهای قدیمی ال‌سی‌دی نور پس‌زمینه خود را از طریق لامپ‌های فلورسنت تامین می‌کنند. اما تلویزیون‌های نسل جدید به جای لامپ فلورسنت مجهز به چراغ ال‌ای‌دی هستند. از این‌رو میزان مصرف انرژی و ضخامت کمتری دارند. نحوه آرایش چراغ‌های led در نمایشگرهای جدید در اشکال مختلفی صورت گرفته است.

به همین دلیل در مدل‌های مختلف نوع بک‌لایت متفاوت بوده و مواردی که مجهز به نور پس زمینه مستقیم هستند کنتراست بهتری نسبت به دیگر موارد دارند. در صورتی که پنل بک‌لایت آسیب ببیند تعمیر آن فرایند بسیار سخت و حساسی دارد.از این‌رو لازم است همه نکات مهم جهت افزایش طول‌عمر بک‌لایت مورد توجه قرار بگیرند. همچنین انتخاب مدل‌های مختلف تلویزیون سونی احتمال خرابی بک‌لایت را تا حدود زیادی مرتفع می‌سازد. زیرا محصولات سونی کیفیت ساخت بسیار خوبی دارند و با استفاده از متریال درجه‌یک تولید و عرضه می‌شوند.